Jednym z głównych źródeł finansowania budżetu państwa jest akcyza. Występuje ona we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Obejmuje takie dobra jak; wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe.
W Polsce akcyza związana jest również z; wyrobami węglowymi, suszeniem tytoniowym, wyrobami gazowymi oraz samochodami osobowymi.
Podatek ten regulowany jest dyrektywą unijną z dnia 16 grudnia 2008 roku w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego oraz krajową ustawą z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym.
Podstawa opodatkowania akcyzą:
Wyliczanie stawki podatku akcyzowego odbywa się na podstawie odmiennych jednostek dla różnych towarów.
-Wyroby energetyczne – ilość litrów gotowego wyrobu w temperaturze 15 stopni Celsjusza, ilość kilogramów gotowego wyrobu, wartość opałowa mierzona w gigadżulach.
-Alkohol etylowy – liczba hektolitrów stuprocentowego alkoholu zawarta w gotowym wyrobie przy 20 stopniach Celsjusza.
-Pozostałe napoje alkoholowe – liczba hektolitrów alkoholu zawarta w wyrobie, niezależnie od tego iluprocentowy jest to alkohol.
-Wyroby tytoniowe — 1000 sztuk lub kilogram liści tytoniu zużyty do produkcji wyrobu.
-Samochody osobowe — cena zakupu pojazdu albo wartość celna samochodu importowanego lub nabytego wewnątrzwspólnotowo.
Kto płaci akcyzę i za co?
Akcyzę płacą osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, która wykonuje czynności objęte akcyzą.
Oznacza to, że każdy uiszcza podatek akcyzowy, kiedy zakupuje towar objęty akcyzą np. wyroby tytoniowe. Obowiązek rozliczania się z urzędem skarbowym powstaje wtedy kiedy obracamy dobrami objętymi akcyzą.
Główne zadanie akcyzy:
Najważniejszym zadaniem akcyzy jest zmniejszenie sprzedawalności wyrobów alkoholowych oraz tytoniowych.
Do jej zadań należy również niwelacja gromadzenia się bardzo dużych zysków przez podmioty wytwarzające dobra szeroko pożądane.
Przez takie działania ubocznym skutkiem akcyzy jest wzbogacanie budżetu państwa.
Charakter podatku akcyzowego:
Akcyza jest podatkiem pośrednim i cenotwórczym. To znaczy, że nie jest podatkiem powszechnym. Akcyza jest nakładana tylko na kilka rodzajów dóbr. Kształtuje ona także całkowitą cenę towaru.